ប្រែសម្រួល៖ ស-សម្បត្តិ

អតីតប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន រ៉ូឌ្រីហ្គូ ឌូទែរតេ ត្រូវបានចាប់ខ្លួននាពេលថ្មីៗនេះ និងបានបង្ហាញខ្លួននៅចំពោះមុខតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ (ICC) ក្នុងបទចោទប្រកាន់ពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិដែលបានប្រព្រឹត្តក្នុងអំឡុងពេល “សង្គ្រាមប្រឆាំងគ្រឿងញៀន” ដ៏ឃោរឃៅរបស់គាត់ចន្លោះឆ្នាំ ២០១១ និង ២០១៩។ ការអភិវឌ្ឍនេះបាននាំមកនូវក្តីសង្ឃឹមដល់គ្រួសារហ្វីលីពីនរាប់ពាន់នាក់ដែលបានបាត់បង់មនុស្សជាទីស្រឡាញ់ក្នុងការសម្លាប់ខុសច្បាប់ក្នុងអំឡុងពេលប្រធានាធិបតីរបស់ឌូទែរតេ។

ករណីនេះវាបានបង្ហាញពីរឿងរ៉ាវរបស់ជនរងគ្រោះជាច្រើន រួមទាំង គ្រីស្ទីន ប៉ាស្គល់ ដែលកូនប្រុសអាយុ ១៧ ឆ្នាំរបស់នាង ចូស្វា ត្រូវបានគេសម្លាប់នៅឆ្នាំ ២០១៨ បន្ទាប់ពីប៉ូលិសអះអាងថា គាត់ពាក់ព័ន្ធនឹងគ្រឿងញៀន និងព្យាយាមគេចពីប៉ុស្តិ៍ត្រួតពិនិត្យ។ ប៉ាស្គល់បដិសេធការចោទប្រកាន់ទាំងនេះ ដោយនិយាយថាកូនប្រុសរបស់នាងមិនចេះជិះម៉ូតូទេ ហើយក៏មិនមែនជាអ្នកលក់គ្រឿងញៀនដែរ។

ទោះបីជាឌូទែរតេមានប្រជាប្រិយភាពក្នុងចំណោមប្រជាជនហ្វីលីពីនជាច្រើននាក់ដោយសារជំហររឹងមាំរបស់គាត់ប្រឆាំងនឹងគ្រឿងញៀនក៏ដោយ ក៏ផលប៉ះពាល់លើមនុស្សជាតិគឺមានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរណាស់។ ខណៈពេលដែលទិន្នន័យផ្លូវការរបស់ប៉ូលីសអះអាងថា មានអ្នកស្លាប់ប្រមាណ ៦,០០០ នាក់ក្នុងសង្គ្រាមប្រឆាំងគ្រឿងញៀន ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សប៉ាន់ប្រមាណថា ចំនួនអ្នកស្លាប់អាចមានរហូតដល់ ៣០,០០០ នាក់។

ជនរងគ្រោះភាគច្រើនគឺជាបុរសវ័យក្មេងមកពីតំបន់ក្រីក្រ ហើយគ្រួសាររបស់ពួកគេរាយការណ៍ថា ត្រូវបានគំរាមកំហែងមិនឱ្យតាមបណ្តឹងនៅតុលាការក្នុងស្រុក។ រហូតមកដល់ពេលនេះ មានប៉ូលីសតែប្រាំបីនាក់ប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវបានផ្តន្ទាទោសចំពោះការស្លាប់ចំនួនប្រាំករណីក្នុងសង្គ្រាមគ្រឿងញៀន យោងតាមឯកសារតុលាការ។

គ្រួសាររបស់ជនរងគ្រោះផ្សេងទៀតក៏បានចែករំលែករឿងរ៉ាវស្រដៀងគ្នានៃការសោកសៅ និងអយុត្តិធម៌។ អេយ៉ា (ឈ្មោះក្លែងក្លាយ) ដែលមានអាយុ ១៨ ឆ្នាំនាពេលបច្ចុប្បន្ន នៅអាយុត្រឹមតែ ៩ ឆ្នាំនៅពេលឪពុកម្តាយទាំងពីររបស់នាងត្រូវបានប៉ូលីសពាក់មួកបាញ់នៅឆ្នាំ ២០១៦។ ក្រេសាលី អាហ្គូស្តូ ប្តីរបស់នាងត្រូវបានបាញ់ ទោះបីជាគាត់មិនមែនជាមនុស្សដែលប៉ូលីសកំពុងស្វែងរកក៏ដោយ។ លូស៊្វវីមីនដា ស៊ីអាប៉ូ កូនប្រុសរបស់នាងអាយុ ១៩ ឆ្នាំ រ៉េម៉ាត ដែលមានពិការជើងប៉ះពាល់ដល់ការផ្លាស់ទីរបស់គាត់ ត្រូវបានគេសម្លាប់បន្ទាប់ពីត្រូវបានប៉ូលីសប្រាប់ឱ្យរត់។

ឌូទែរតេ ដែលបានដកប្រទេសហ្វីលីពីនចេញពីតុលាការ ICC នៅឆ្នាំ ២០១៩ ត្រូវបានចាប់ខ្លួនយ៉ាងពិសេស នៅពេលត្រឡប់មកម៉ានីលវិញពីហុងកុង។ គាត់បានបង្ហាញខ្លួនលើកដំបូងនៅទីក្រុងឡាអេ តាមរយៈវីដេអូលីង នៅថ្ងៃទី ១៤ ខែមីនា ដែលមេធាវីការពារក្តីរបស់គាត់បានហៅការចាប់ខ្លួននេះថា “ការចាប់ជំរិតសុទ្ធសាធ”។ ចៅក្រមដែលបានប្រធានកំណត់ថ្ងៃទី ២៣ ខែកញ្ញា ជាកាលបរិច្ឆេទសម្រាប់សវនាការដើម្បីកំណត់ថាតើភស្តុតាងរបស់អយ្យការគ្រប់គ្រាន់ឬអត់ដើម្បីបន្តទៅដំណាក់កាលជំនុំជម្រះ។

សម្រាប់គ្រួសាររបស់ជនរងគ្រោះ ការចាប់ខ្លួនឌូទែរតេតំណាងឱ្យឱកាសយូរអង្វែងក្នុងការទទួលបានយុត្តិធម៌ បន្ទាប់ពីការស្វែងរកគណនេយ្យភាពតាមរយៈប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ហ្វីលីពីនដែលបានបរាជ័យក្នុងការដោះស្រាយការសម្លាប់ភាគច្រើន។ ដូចដែល គ្រីស្ទីន ប៉ាស្គល់ បានលើកឡើងថា “យើងនឹងតស៊ូគ្រប់ទីកន្លែងដែលយុត្តិធម៌នាំយើងទៅ… ខ្ញុំសង្ឃឹមថាការផ្លាស់ប្តូរនោះអាចកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសនេះ។” គ្រួសារជាច្រើនសង្ឃឹមថា ដំណើរការរបស់តុលាការ ICC នឹងនាំមកនូវភាពអាចទទួលយកបាន និងគណនេយ្យភាពមិនត្រឹមតែសម្រាប់ឌូទែរតេប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែសម្រាប់មន្ត្រីទាំងអស់ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រឆាំងដ៏ឃោរឃៅនេះផងដែរ៕
ប្រភព៖CNN